Edukacja, integracja i bezpieczeństwo – to główne cele nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Od 1 września 2024 r. dzieci uchodźcze z Ukrainy zostaną objęte obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki (szkoły ponadpodstawowe) w polskim systemie oświaty – analogicznie jak uczniowie polscy. Naukę online będą mogli realizować wyłącznie uczniowie, którzy w roku szkolnym 2024/2025 uczą się w klasie programowo najwyższej w szkole funkcjonującej w ukraińskim systemie oświaty. Świadczenie rodzinne 800+ i Dobry Start  będzie wypłacane uchodźcom z Ukrainy pod warunkiem, że ich dziecko będzie w tzw. zerówce, szkole podstawowej czy szkole ponadpodstawowej. 

Od pierwszych dni pełnoskalowego ataku Rosji na Ukrainę Polska przyjmuje uchodźców zza wschodniej granicy. Bezprecedensowe zaangażowanie społeczeństwa i państwa polskiego w pomoc obywatelom Ukrainy jest doceniane na całym świecie. Ta pomoc będzie kontynuowana i usprawniana.

Szacuje się, że tylko w pierwszych 3 miesiącach wojny ponad 3 mln osób z Ukrainy przybyło do Polski, z czego 43% stanowiły dzieci i młodzież do 17 roku życia. Niestety, trudno jest dokładnie ustalić, ile z tych osób zostało w Polsce, ile wyjechało, udając się w różnych kierunkach. Ponadto, rodzice wielu dzieci, licząc na szybki powrót do Ukrainy, nie zapisali ich do polskich szkół. Po ponad dwóch latach te dzieci nadal pozostają poza polskim systemem edukacji, nieznane są ich potrzeby, ani problemy. Tymczasem to właśnie ci młodzi ludzie mogą w przyszłości odbudowywać Ukrainę lub wspierać rozwój Polski, jeśli zdecydują się w niej pozostać. Oba kraje będą potrzebować dobrze wykwalifikowanych pracowników w różnych gałęziach gospodarki.

Czy to konieczne? Dlaczego wprowadzamy nowe rozwiązania prawne?

Edukacja jest prawem każdego dziecka. Dobra edukacja to szansa na dobrą przyszłość. Polska szkoła jest odpowiednio przygotowana, by przyjąć dzieci przybyłe z Ukrainy, zapewnić im odpowiednie wsparcie, opiekę i bezpieczeństwo.

Brak edukacji, to nie tylko brak wiedzy, to także trudności z integracją, z odnalezieniem się w kraju zamieszkania, a także, w przyszłości, problemy ze znalezieniem pracy i odpowiednim funkcjonowaniem w społeczeństwie.

Nie możemy pozwolić na odebranie dzieciom szansy na dobre życie, musimy zadbać o ich edukację, bezpieczeństwo, dobrostan. Dzieci te mogą w przyszłości budować zarówno Ukrainę, jak i Polskę.

Edukacja, integracja, bezpieczeństwo

Szkoła to miejsce, w którym nie tylko zdobywa się wiedzę, przygotowuje się do podejmowania pracy zawodowej, ale także nawiązuje relacje, poznaje potrzeby i problemy rówieśników. Dzieci z Ukrainy w polskiej szkole zachowają swoją tożsamość narodową i kulturową. Dzięki wsparciu asystentów międzykulturowych nie muszą obawiać się bariery językowej. Dzieci niechodzące do szkoły narażone są na różnego rodzaju zagrożenia, są bardziej podatne na kryminalizację i wykorzystywanie (np. do różnego rodzaju nielegalnych prac). Tym negatywnym zjawiskom musimy zapobiegać.

Ważne zmiany w przyznawaniu świadczenia 800+ i Dobry Start

Wypłata świadczenia 800+ oraz Dobry Start uzależniona będzie od realizacji obowiązku edukacji w polskiej szkole.

Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny i obowiązek nauki (szkoły ponadpodstawowe) wejdzie w życie 1 września 2024 r. Prosimy, by rodzice nie zwlekali z posłaniem swoich dzieci do szkoły. Wypłata wyżej wymienionych świadczeń będzie możliwa przy spełnieniu warunku uczestnictwa w polskim systemie edukacji.

Działamy wspólnie

Działania, których celem jest dobro dzieci uchodźczych podejmowane są w uzgodnieniu ze stroną ukraińską. Wszystkim nam bardzo zależy na dobru dzieci.

Jakie inne korzyści przynosi nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy?

Dzieci z Ukrainy nadal będą miały możliwość nauki języka polskiego dodatkowo - minimum 4 godziny w tygodniu.  Okres dodatkowej bezpłatnej nauki zostanie wydłużony do 36 miesięcy.

Dla nauczycieli przewidziane są dodatkowe szkolenia, wsparcie psychologiczne i pedagogiczne.

Dzieci będą miały możliwość korzystania z pomocy asystenta międzykulturowego. Przewidywane jest wsparcie finansowe dla organów prowadzących szkoły.

Jakie są wyjątki w procesie nauczania dla Ukraińców?

W roku szkolnym 2024/2025 uczniowie uczący się w klasie programowo najwyższej w szkole funkcjonującej w ukraińskim systemie oświaty nie będą objęci obowiązkiem uczęszczania do polskich szkół. Mogą dokończyć edukację w formule online.

Uczniowie w polskiej klasie 8. nie będą musieli zdawać egzaminu z języka polskiego na egzaminie ósmoklasisty.

Ministerstwo Edukacji Narodowej rozpoczyna kampanię informacyjną dotyczącą nowych rozwiązań. Prosimy wszystkie media, organizacje pozarządowe, a także rodziny ukraińskie o wsparcie w rozpowszechnianiu najważniejszych informacji w sprawie obecności dzieci w szkole.